Fizik Tedavi ve Hastalıklar

Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon (FTR) Nedir?

Vücudun hareketini, gücünü ve işlevini yeniden kazandırmak için bilim ve şefkatle çalışan bir tıp dalı

Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon (FTR), kas-iskelet sistemi, sinir sistemi ve hareketi etkileyen diğer tüm sistemlerin hastalıklarında; tanı, tedavi ve uzun dönem izlemeyi kapsayan bir tıp uzmanlık dalıdır. Hedef, yalnızca hastalığı iyileştirmek değil, bireyin bağımsızlığını, hareket kabiliyetini ve yaşam kalitesini artırmaktır.

FTR; hem akut hastalıkların ardından gelişen fonksiyon kayıplarında hem de kronik hastalıkların yönetiminde etkin bir rol oynar. Aynı zamanda ağrı tedavisi, ortopedik ve nörolojik rehabilitasyon, sporcu sağlığı, yaşlı bireylerin fonksiyonel desteği gibi birçok alanda çalışır.

FTR Uzmanı Ne Yapar?

FTR uzmanları, ilaçla tedavinin yanı sıra egzersiz, manuel terapi, fiziksel ajanlar (sıcak, soğuk, elektrik akımı, ultrason gibi), enjeksiyonlar ve rehabilitasyon programları kullanarak:

Ağrıyı azaltır,
Hareket kabiliyetini artırır,
Kas gücünü yeniden kazandırır,
Denge ve koordinasyonu geliştirir,
Bağımsız yaşamı destekler.

Teşhis koymada ayrıntılı muayene, fonksiyonel testler ve gerekli durumlarda Röntgen, Manyetik Rezonans görüntüleme-MR (emar), EMG gibi araçlar kullanılır. Tedavi, bireye özel planlanır.

FTR Hangi Durumlarda Uygulanır?

Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon çok geniş bir hasta grubuna hizmet verir. Genel olarak vücutta kas iskelet sisteminde herhangi bir yerde ağrı, kas güçsüzlüğü veya hareket kısıtlılığı yapan tüm hastalıklar ve durumlar fizik tedavi ve rehabilatasyon alanına girer. Başlıca alanlar şunlardır:

Kas-İskelet Sistemi Hastalıkları

Bel-boyun fıtıkları
Kas spazmları ve tutulmalar
Omuz, diz, kalça ağrıları (kireçlenme, menisküs, tendinit vb.)
Fibromiyalji ve miyofasyal ağrı sendromu
Romatizmal hastalıklarda ağrı ve fonksiyon kaybı

Nörolojik Rehabilitasyon

İnme (felç) sonrası rehabilitasyon
Multipl Skleroz (MS), Parkinson hastalığı
Omurilik yaralanmaları
Periferik sinir yaralanmaları, sinir tuzakları (karpal tünel sendromu vb.)
Kas güçsüzlüğü veya hareket bozukluğu yapan diğer tüm nörolojik hastalıklar

Ortopedik Rehabilitasyon

Kırık sonrası hareketsizlik
Protez ameliyatları sonrası (kalça, diz protezi vb.)
Amputasyon sonrası protez adaptasyonu
Spor yaralanmaları
Skolyoz ve diğer yapısal omurga bozuklukları

Pediatrik Rehabilitasyon

Serebral palsi (CP)
Spina bifida
Kas hastalıkları

Geriatrik Rehabilitasyon

Yaşla birlikte gelişen denge bozuklukları
Kas erimesi (sarkopeni)
Düşme sonrası hareket kaybı

Kardiyo-Pulmoner Rehabilitasyon

Kalp krizi veya kalp cerrahisi sonrası fonksiyon kaybı
KOAH ve solunum kas zayıflığı olan bireyler

Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

FTR, bütüncül ve kişiye özel tedavi planları oluşturur. Kullanılan başlıca yöntemler şunlardır:

Egzersiz tedavileri: Germe, kuvvetlendirme, denge, yürüme ve solunum egzersizleri
Fiziksel ajanlar: Ultrason, TENS, sıcak/soğuk uygulamaları, lazer tedavisi
Manuel terapi: Mobilizasyon, Manipülasyon, kas gevşetme teknikleri
Enjeksiyon tedavileri: Eklem içi, tetik nokta ve sinir çevresi enjeksiyonlar
Fonsiyonel rehabilitasyon: Günlük yaşam aktivitelerine dönüşü hedefleyen çalışmalar
Protez-ortez planlaması ve eğitimi

FTR’nin Felsefesi: Sadece Hastalığı Değil, Bireyi Tedavi Etmek

Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon yalnızca bir “tedavi” değil, aynı zamanda kişinin yaşamını yeniden yapılandırma sürecidir. İyileşmenin sadece laboratuvar değerleriyle değil, bireyin tekrar yürüyebilmesi, günlük yaşam aktivitelerini yapabilmesi ve sevdikleriyle vakit geçirebilmesiyle ölçüldüğü bir yaklaşımdır.

Ne Zaman FTR Uzmanına Başvurmalısınız?

Süregelen kas-iskelet ağrınız varsa
Bir ameliyat sonrası iyileşmeniz yavaşsa
Günlük yaşam aktivitelerinde zorlanıyorsanız
İnme, travma veya nörolojik bir hastalık sonrası fonksiyon kaybı geliştiyse
Ya da sadece sağlıklı yaşam sürmek ve kas gücünüzü korumak istiyorsanız

… bir FTR uzmanı size özel bir yol haritası belirleyebilir.

Sonuç: Hareket Hayattır

Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon; hareketle sağlığı buluşturan, sabır ve bilimin birlikte çalıştığı bir tıp alanıdır. Yaş, hastalık ya da travma fark etmeksizin her bireyin daha aktif ve bağımsız bir yaşam sürmesi mümkündür.

Unutmayın: Hareket etmeye devam ettiğiniz sürece iyileşme hep mümkündür.